Wzmacniacz momentu obrotowego to narzędzie, które swoje zastosowanie znajduje głównie w przemyśle (np. podczas budowy konstrukcji nośnych), a także w mechanice samochodowej, najczęściej w celu poluzowania zablokowanych, zapieczonych lub mocno skorodowanych śrub, nakrętek lub innych połączeń gwintowych. Czym właściwie jest wzmacniacz momentu obrotowego i na czym polega jego działanie?
Co to jest wzmacniacz momentu obrotowego?
Wzmacniacz momentu obrotowego to specjalistyczne narzędzie, które, jak sama nazwa wskazuje, w łatwy i szybki sposób umożliwia osiągnięcie większej wartości momentu obrotowego. Stosuje się go, kiedy niemożliwe jest skorzystanie z udarowych/pneumatycznych kluczy, które mogłyby poradzić sobie z przeszkodami takimi jak: zablokowane, zapieczone lub mocno skorodowane śruby, nakrętki lub inne połączenia gwintowe.
Aby wybrać wzmacniacz momentu obrotowego, który będzie spełniał oczekiwania, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych elementów:
Rodzaj – rynek oferuje dwa rodzaje wzmacniaczy momentu obrotowego:
- ręczny – w formie klucza dynamometrycznego, który z każdym obrotem zwiększa moment obrotowy o określoną wartość.
- pneumatyczny – działa podobnie do ręcznego. W odróżnieniu od niego jednak działa za sprawą pneumatycznego silnika, pracującego w oparciu o ciśnienie powietrza. Praca za pomocą wersji pneumatycznej będzie łatwiejsza i szybsza.
Profesjonalny sprzęt znajdziesz na: https://dynamometryczne.pl/.
Typ ramienia reakcyjnego – ramię reakcyjne nazywane także “nóżką”, służy do neutralizowania naprężenia skręcającego, które występuje przy użyciu ręcznego wzmacniacza momentu obrotowego. Rynek oferuje trzy typy ramion reakcyjnych:
- typ Z – wygięta konstrukcja ramienia przypomina kształtem literę Z. Wykorzystywany jest podczas pracy w ciasnych miejscach.
- typ L – wyposażony w czworokąt nastawny, promień działania jest większy, niż w typie Z. Wadą ramienia reakcyjnego typu L jest to, że w niektórych sytuacjach, moment obrotowy może ulec redukcji o ok. 1/5.
- typ L bez czworokąta nastawnego – ramię tego typu może zostać podparte tylko o element znajdujący się ponad poziomem śruby (np. o ścianę). Również w tym przypadku może wystąpić redukcja momentu obrotowego (za sprawą tzw. momenty gnącego).
Maksymalny moment obrotowy – wartość, jaką może przekazać narzędzie na początku. Im wyższy parametr, tym większe i bardziej zablokowane śruby/nakrętki/łączenia gwintowe można obsługiwać.
Wymiary – związane z rozmiarem trzpienia.
Waga – w zależności od potrzeb, rynek oferuje modele ważące od 5 kg do nawet 10 kg.
Tworzywo – należy zwrócić uwagę, czy wzmacniacz nie jest wykonany ze słabej jakości stali, ponieważ żywotność takiego narzędzia będzie znacznie krótsza, niż ze stali chromowo-molibdenowej, która charakteryzuje się m.in. dużą odpornością na wilgoć oraz wytrzymałością mechaniczną.
Rozmiary nasadek – każdy wzmacniacz momentu obrotowego obsługuje określone rozmiary nasadek. Im większy zakres – tym lepiej.
Rodzaj obsługiwanych śrub, nakrętek, łączeń gwintowych – najlepiej jest wybrać wzmacniacz obsługujący śruby i nakrętki zarówno z prawoskrętnym jak i lewoskrętnym gwintem.
Dodatkowe wyposażenie – producenci wzmacniaczy momentu obrotowego dołączają często do zestawów przedłużki do kluczy lub specjalne walizki na cały zestaw.
Wzmacniacz momentu obrotowego: działanie
Za całe działanie wzmacniacza momentu obrotowego odpowiadają elementy wejściowe i wyjściowe oraz przekładnie planetarne i zębate. Początkowo, za sprawą wspomnianych mechanizmów, narzędzie “ustala” wyjściową siłę momentu obrotowego, a następnie zwiększa je (ostatecznie, możliwe jest zwielokrotnienie siły obrotowej równe nawet 300%). W rezultacie, bez użycia dużej siły, możliwe jest poluzowanie problematycznych elementów. Wzmacniacze momentu obrotowego charakteryzują się dużą precyzyjnością, dzięki czemu zawsze można mieć do czynienia z konkretnie zdefiniowaną siłą.
Aby zobrazować, jak łatwa jest praca za pomocą wzmacniacza momentu obrotowego, dobrze jest posłużyć się przykładem: wyjściowo, moment obrotowy wynosi 40 Nm. Aby zwiększyć go 3-krotnie (tak, aby osiągał on wartość 120 Nm), wystarczy wykonać 3 obroty pokrętłem urządzenia.
Dzięki wzmacniaczom momentu obrotowego, za pomocą sprawą stosunkowo prostego narzędzia, praca w trudnych warunkach (np. ciasne/trudno dostępne miejsca) jest możliwa oraz dużo prostsza i szybsza.
